การผ่าตัดไต ใน วัฒนา, กรุงเทพมหานคร

การผ่าตัดไต (Nephrectomy) คือ การผ่าตัดเพียงบางส่วนของเนื้อไต หรืออาจจะผ่าตัดไต ข้างใดข้างหนึ่งออกทั้งหมด หรืออาจจะเป็นการผ่าตัดไต เพียงแค่หนึ่งข้างเท่านั้น ส่วนใหญ่แล้วจะใช้การรักษาด้วยวิธีนี้ ก็ต่อเมื่อผู้ป่วยเป็นโรคมะเร็ง และได้ลามไปทั่วทั้งไต จนเกินที่จะรักษาด้วยวิธีอื่น หรืออาจจะเป็นโรคอื่น ๆ ที่เกี่ยวกับไต เพื่อที่จะช่วยยืดอายุการใช้งานของไต ออกไปให้ได้นานที่สุด จะมีบางกรณี เป็นการผ่าตัดเพื่อการเปลี่ยนไต และปลูกถ่ายไตจากผู้บริจาค

การผ่าตัดไต สามารถทำได้ 2 วิธี คือ

1. การผ่าตัดแบบดั้งเดิม (Conventional open surgery) โดยใช้หลักการแบบการผ่าตัดใหญ่ วิธีนี้จะใช้เวลาในการพักฟื้นนาน แผลหายช้า แพทย์จะวางยาสลบ และฉีดยาชา แล้วทำการกรีดแผลผ่าตัดที่ผิวหนัง มีความยาว 8-12 เซนติเมตร ที่ตำแหน่งด้านข้างของลำตัว เพื่อให้การผ่าตัดรบกวนอวัยวะ ภายในช่องท้องน้อยที่สุด บางครั้งแผลผ่าตัด อาจจะเลยมาทางด้านหน้า หรือเลยไปทางด้านหลัง แล้วแต่ดุลยพินิจของแพทย์ ผู้ทำการผ่าตัด
2. การผ่าตัดโดยใช้กล้อง (Laparoscopic surgery) ซึ่งวิธีนี้ค่อนข้างได้รับความนิยมมาก เป็นวิธีที่ปลอดภัย และใช้เวลาในการพักฟื้นสั้นกว่า แบบดั้งเดิม การผ่าตัดโดยใช้กล้อง แพทย์จะเริ่มด้วยการ กรีดแผลผ่าตัดเล็ก ๆ รวม 4 ตำแหน่ง ที่บริเวณผนังหน้าท้อง เพื่อสอดใส่เครื่องมือผ่าตัด ก็จะมีกล้อง และอุปกรณ์ช่วยผ่าตัดชนิดต่าง ๆ เมื่อผ่าตัดเสร็จเรียบร้อยแล้ว แพทย์จะพิจารณา เปิดแผลกว้างอีกหนึ่งตำแหน่ง เพื่อนำไตออกนอกร่างกาย

ในการผ่าตัดทั้ง 2 วิธี ผู้ป่วยจะได้รับการฉีดยาสลบ และจะทำการใส่ท่อช่วยหายใจ โดยวิสัญญีแพทย์ หลังจากนั้น แพทย์ก็จะทำการตัดเอาไต รวมทั้งเนื้อเยื่อ รอบ ๆ บริเวณนั้น รวมไปถึง ต่อมหมวกไตข้างเดียวกัน หลังจากเสร็จแล้ว ก็จะทำการใส่สายระบายน้ำเหลือง  และเศษเลือดภายในออกมา ทางผนังหน้าท้อง และจะถอดสายระบายออกเมื่อครบ 7 วัน 

หลังการผ่าตัด ผู้ป่วยจะต้องนอนพักรักษาตัว ในโรงพยาบาลประมาณ 1-2 สัปดาห์ สำหรับกรณีที่ไม่มีภาวะแทรกซ้อนเกิดขึ้น ซึ่งภาวะแทรกซ้อนที่อาจจะเกิดขึ้นได้ ก็ได้แก่ เลือดออกในช่องท้อง หรือแผลผ่าตัด เกิดรอยรั่วเข้าไปในช่องปอด ระหว่างผ่าตัด ทำให้ปอดแฟบ แผลผ่าตัดติดเชื้อ เป็นต้น

หลังจากแพทย์อนุญาตให้กลับบ้าน ก็จะนัดตรวจหนึ่งสัปดาห์ เพื่อตรวจเช็คความเรียบร้อย ของแผลผ่าตัด และเพื่อทำการประเมิน ผลการผ่าตัด โดยทั่วระยะเวลาในการพักฟื้นก็จะอยู่ประมาณ 4-6 สัปดาห์ ขึ้นอยู่กับวิธีในการผ่าตัด หลังจากนั้น ก็สามารถที่จะกลับไปใช้ชีวิตได้ตามปกติ แต่ควรหลีกเลี่ยงกิจกรรม ที่อันตราย เช่น การออกกำลังกายแบบหักโหม ยกของหนัก เป็นต้น 

ขั้นตอนในการดูแลและการปฏิบัติตัวหลังการผ่าตัดไต

• ระมัดระวังในเรื่องของความสะอาด อากาศ อาหารและน้ำดื่มเป็นหลัก เพื่อไม่ให้เกิดแผลติดเชื้อ ในช่วง 3 เดือนแรก
• หลีกเลี่ยงการยกของหนักเกิน 10 กิโลกรัม อาจจะทำให้แผลฉีกขาดได้
• ระวังอย่าให้แผลโดนน้ำ และหมั่นสังเกตแผล หากมีอาการบวมแดง ให้รีบพบแพทย์ทันที
• ไปพบแพทย์ตามนัดสม่ำเสมอ และปฏิบัติตามคำแนะนำอย่างเคร่งครัด
• สามารถที่จะออกกำลังกายได้ แต่ต้องเป็นกีฬาที่เบา ๆ ไม่เสี่ยงต่อการกระแทกช่วงอกและช่องท้อง

โดยปกติแล้วหลังจากผ่าตัด ผู้ป่วยจะเริ่มฟื้นตัว และสามารถกลับไปทำงานได้ หลังจากครบ 3 สัปดาห์ และต้องหมั่นตรวจสุขภาพของไต และการทำงานของไต เป็นระยะ ๆ ต้องดูแลเรื่องอาหาร กินอาหารที่ดีและมีประโยชน์ เพื่อให้ไตที่มีแค่ข้างเดียว แข็งแรงและทำงานได้ตามปกติ

ส่วนใหญ่แล้ว การผ่าตัดไต จะมีความปลอดภัยและมีความเสี่ยงน้อย และมีอัตราความสำเร็จอยู่ที่ 95% เลยทีเดียว อย่างไรก็ตาม การผ่าตัดก็ยังมีความเสี่ยงอยู่ ที่อาจจะทำให้เกิดผลข้างเคียงได้ เช่น แผลอาจจะเกิดการติดเชื้อ หรือบางกรณีก็อาจจะ มีอาการแพ้ยาสลบได้เช่นเดียวกัน